خودانگیزشی چیست؟

به گزارش اقتصادایران ؛ همه ما به نوعی به یک عامل محرک نیاز داریم تا از جای خود حرکت کنیم و به جلو برویم، چه در زندگی شخصی‌مان و چه در محیط کار. اما حقیقتاً چه چیزی باعث می‌شود که خود را متعهد و مجبور به انجام کارها کنیم؟

به گفته اسکات گِلر، روانشناس برجسته، خودانگیزشی تنها در انجام کارها نیست، بلکه به احساس توانمندی، شایستگی و پشتیبانی از سوی دیگران بستگی دارد. در این مقاله، نکاتی از گِلر را بررسی می‌کنیم که چطور می‌توانیم خودانگیزشی را در خود و دیگران پرورش دهیم.

خودانگیزشی چیست؟ راهنمای جامع خودانگیزشی و انگیزه دادن به خود

روانشناسیخودانگیزشی چیست؟

خودانگیزشی مفهوم جدیدی در روانشناسی است که شناخت آن بسیار مهم است. خودانگیزشی یا self-motivation به معنای توانایی فرد در ایجاد و حفظ انگیزه برای انجام کارها و رسیدن به اهداف شخصی بدون نیاز به تحریک یا نظارت خارجی است.

همه ما به نوعی به یک عامل محرک نیاز داریم تا از جای خود حرکت کنیم و به جلو برویم، چه در زندگی شخصی‌مان و چه در محیط کار. اما حقیقتاً چه چیزی باعث می‌شود که خود را متعهد و مجبور به انجام کارها کنیم؟

به گفته اسکات گِلر، روانشناس برجسته، خودانگیزشی تنها در انجام کارها نیست، بلکه به احساس توانمندی، شایستگی و پشتیبانی از سوی دیگران بستگی دارد. در این مقاله، نکاتی از گِلر را بررسی می‌کنیم که چطور می‌توانیم خودانگیزشی را در خود و دیگران پرورش دهیم.

اسکات گلر (E. Scott Geller)، روان‌شناس رفتاری و استاد ممتاز دانشگاه ویرجینیا تک، بنیان‌گذار مفهوم «فعالانه مراقبت کردن» (Actively Caring) است. او هم‌بنیان‌گذار شرکت GellerAC4P است که این جنبش را در سطح جهانی آموزش و ترویج می‌دهد. از دیگر فعالیت‌های او می‌توان به هم‌بنیان‌گذاری و شراکت ارشد در شرکت Safety Performance Solutions اشاره کرد که از سال ۱۹۹۵ فرهنگ ایمنی در محیط‌های کاری را بهبود داده است.

متنی که در ادامه می‌خوانید بر اساس سخنرانی مشهور او در رویداد تداکس نوشته شده است. این سخنرانی با عنوان «روانشناسی خود انگیزشی» در سال ۲۰۱۳ انجام شد.

فراتر از مرزها: چه چیزی ما را به پیش می‌برد؟

وقتی به «مرزها» فکر می‌کنیم، معمولاً به قوانینی می‌اندیشیم که ما را محدود می‌کنند و از ما انتظار دارند طبق آن‌ها عمل کنیم. این محدودیت‌های خارجی می‌توانند مفید باشند، اما گِلر پیشنهاد می‌دهد که انگیزش واقعی فراتر از این قوانین است. انگیزه واقعی زمانی می‌آید که از سوی رهبران یا مربیان خود الهام می‌گیریم تا فراتر از آنچه که از ما خواسته می‌شود عمل کنیم، نه به این دلیل که مجبوریم، بلکه چون می‌خواهیم.

توانمندسازی و خودانگیزشی

برای اینکه به طور واقعی واجد خودانگیزشی باشیم، باید احساس توانمندی کنیم. گِلر بین «توانمندسازی» در مدیریت و احساس شخصی توانمندی تفاوت قائل می‌شود. کلید اصلی در خودانگیزشی بودن این است که احساس کنیم می‌توانیم کاری را انجام دهیم، این که تلاش‌هایمان به نتیجه می‌رسد و در نهایت، نتیجه کار ارزش تلاش را دارد.

سه سوال برای سنجش توانمندی

چطور می‌توانیم بفهمیم که آیا خودمان یا دیگران احساس توانمندی می‌کنیم؟ گِلر سه سوال کلیدی را مطرح می‌کند که پاسخ به آن‌ها نشان‌دهنده احساس توانمندی است:

۱. آیا می‌توانید این کار را انجام دهید؟

آیا به خودتان باور دارید که مهارت، دانش و زمان لازم برای موفقیت را دارید؟ این سؤال به «خودکارآمدی» مربوط است—باور به اینکه می‌توانید کار مورد نظر را انجام دهید.

۲. آیا این کار جواب می‌دهد؟

آیا باور دارید که روش یا فرآیند انتخابی شما منجر به نتیجه موفقیت‌آمیز خواهد شد؟ این باور، که «کارآمدی پاسخ» نامیده می‌شود، می‌تواند با ارائه آموزش و داده‌هایی که نشان‌دهنده اثربخشی روش‌ها هستند، تقویت شود.

۳. آیا این کار ارزشش را دارد؟

آیا پیامدهای انجام این کار به اندازه کافی ارزشمند است که تلاش برای انجام آن توجیه‌پذیر باشد؟ گِلر به تئوری «انتخاب بر اساس پیامدها» از B.F. Skinner اشاره می‌کند که بر اساس آن تمام کارهایی که انجام می‌دهیم، به این دلیل است که می‌خواهیم چیزی به دست آوریم یا از چیزی اجتناب کنیم.

اگر به این سه سؤال پاسخ مثبت دهید، به احتمال زیاد احساس شایستگی و انگیزش خواهید کرد و به راحتی می‌توانید بدون نیاز به نظارت، پیش بروید.

نقش بازخورد و شایستگی

وقتی احساس شایستگی کردیم، نیاز داریم که به طور مداوم بازخورد و شایستگی خود را ارزیابی کنیم تا انگیزش‌مان حفظ شود. تشویق و بازخورد مثبت از طرف دیگران—خواه مربی، معلم یا مدیر—می‌تواند انگیزه ما را تقویت کند و حس شایستگی‌مان را بالا ببرد.