روزگار ناکامی برای تالاب گاوخونی

به گزارش اقتصاد ایران، حسین اکبری اظهار کرد: طبق رهاسازی آبی که نیمه آذر ماه امسال برای کشاورزی غرب و شرق اصفهان انجام شد، اداره محیط‌زیست نیز پیگیری کرد تا مطابق با آن درصدی که در سند تعیین تکلیف حقابه‌های زاینده‌رود تعریف شده بود، در هر بار رهاسازی حقابه زیست محیطی داده شود. وی با بیان اینکه در سند تعیین تکلیف حقابه‌های زاینده‌رود، برای تالاب گاوخونی ۱۵.۵ درصد لحاظ شده است، افزود: کوشیدیم متناسب با این درصد سهم آبی بتوانیم در هر بار رهاسازی کشاورزی، بخشی از حقابه تالاب را هم داشته باشیم و مکاتبات و پیگیری‌هایی با شرکت آب منطقه‌ای اصفهان انجام شد و در کارگروه سازگاری با کم آبی این موضوع همیشه مطرح بوده است.

معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل محیط‌زیست اصفهان ابراز کرد: متأسفانه این بار توزیع نیاز آبی محیط‌زیست تحقق پیدا نکرد و عملاً در برنامه‌ریزی رهاسازی اخیر آب برای کشاورزی، سهم تالاب گاوخونی در کاغذ مکتوب و مستند نشد که الزامی برای توزیع حقابه تالاب باشد.

اکبری خاطرنشان کرد: با وجود این، زمانی‌که رهاسازی برای کشاورزی اصفهان صورت گرفت حجم آب کم باقی مانده در پشت سد رودشتین به پایین دست رهاسازی شد که به سمت تالاب گاوخونی برود.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه حجم و شدت آب رهاسازی شده از سد رودشتین نسبت به آن مسیر طولانی که باید به تالاب برسد (۸۰ کیلومتر) بسیار ناچیز بوده متأسفانه آب به تالاب نرسیده است و فقط بخشی از مسیر سطح رودخانه را تا منطقه اژیه مرطوب کرده است ولی به تالاب گاوخونی و ایستگاه شاخ کنار نرسیده است.

یک درصد پهنه تالاب گاوخونی مرطوب است

معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل محیط‌زیست اصفهان خاطرنشان کرد: هم اینک ۹۹ درصد سطح تالاب گاوخونی خشک است و آن یک درصد تنها لکه‌های کوچکی در مَصب تالاب است که بر اثر ورود زه‌آب‌های کشاورزی رطوبت دارد.

اکبری با اشاره به اینکه میزان زه‌آب‌ها و پساب حاصل از کشاورزی در فصل سرما یک کمی بیشتر می‌شود، اضافه کرد: این میزان زه‌آب ورودی در فصل گرم به ۵۰ تا ۷۰ لیتر بر ثانیه می‌رسد و هوا که سرد می‌شود این میزان به حدود ۱۰۰ لیتر بر ثانیه می‌رسد که برای نیاز آبی تالاب بسیار ناچیز است و سطحی را نمی‌تواند آبدار کند و تنها سطح بسیار کمی از مصب تالاب را مرطوب می‌کند.

وی ابراز کرد: امیدواریم و رایزنی‌های خود را با شرکت آب منطقه‌ای اصفهان، مجموعه مدیریت استان، کارگروه سازگاری با کم آبی و وزارت نیرو ادامه می‌دهیم تا در رهاسازی‌های آتی کشاورزی، متناسب با درصد سند تعیین تکلیف حقابه‌ها، بتوانیم برای تالاب گاوخونی نیز آب دریافت کنیم.

تالاب بین المللی گاوخونی با ۴۷ هزار هکتار وسعت در انتهای رودخانه زاینده رود و در جنوب شرق استان اصفهان قرار دارد.

حقابه تالاب گاوخونی بسته به میزان بارندگی سالانه در سرشاخه‌های حوضه زاینده‌رود متفاوت است و سناریوهای مختلفی برای میزان تأمین نیاز آبی تالاب تعریف شده است؛ ۱۷۶ میلیون مترمکعب حداقل حقابه‌ای است که وزارت نیرو موظف است در سال‌های کم بارش و خشکسالی برای گاوخونی توزیع کند.

حقابه گاوخونی در شرایط خشکسالی ۱۷۶ میلیون مترمکعب در سال و در سال‌های با بارش نرمال، ۴۶۰ میلیون مترمکعب تعیین شده است. پهنه ۴۷ هزار هکتاری تالاب گاوخونی برای اینکه بتواند کارکردهای اکوسیستمی و زیست محیطی خود را داشته باشد نیازمند دریافت چنین منابع آبی است اما متأسفانه طی سال‌های اخیر نیاز آبی این تالاب حتی از برنامه منابع و مصارف وزارت نیرو حذف شده و تحت عنوان حقابه محیط‌زیست از آن نامبرده می‌شود.

آذر ماه امسال در پی اتمام نوبت اول توزیع آب برای کشت پاییزه اصفهان، احمدرضا صادقی معاون بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای اصفهان به خبرنگار مهر گفته بود که با توجه به اینکه ذخیره سد زاینده رود در حال حاضر به حدود ۱۶۰ میلیون مترمکعب رسیده است، متأسفانه نمی‌توانیم برای تالاب گاوخونی جریان مستقیم از سد در نظر بگیریم و این امکان‌پذیر نیست اما حجم آبی که در پی توزیع آب کشاورزی پشت دریاچه‌های سد رودشتین و آبشار ذخیره شده به سمت تالاب رهاسازی می‌کنیم.

منبع: مهر