۸۳۸ نفر جان خودر را از دست دادند؛ انگشت اتهام سمت پژو ۴۰۵ و پراید!
امنیت پایین خودروهای داخلی نظیر پراید و پژو ۴۰۵ جان خیلی از هموطنانمان را در تصادفات جاده‌ای گرفته است.
به گزارش اقتصاد ایران؛ صدای خُرد شدن شیشه و مچاله شدن گوش‌خراش آهن او را به خود آورد. بوی تند بنزین فضا را پر کرده بود. دود خفیفی از کاپوت ماشین بلند شده بود. بین صندلی و داشبورد گیر افتاده بود. پاهایش را حس نمی‌کرد. هوا گرگ و میش بود و مه غلیظ اجازه نمی‌داد چند قدم جلوتر را ببیند. به هر زحمتی بود دستش را آزاد کرد و روی شانه همسرش که کنار دستش خوابیده بود زد. هرقدر صدا زد، فایده‌ای نداشت. موبایلش را پیدا کرد، صفحه‌اش شکسته بود و آنتن نمی‌داد. ترس تمام وجودش را فرا گرفته بود. وسط ناکجاآباد، زخمی و تنها گیر افتاده بود. نمی‌دانست چند دقیقه یا چند ساعت گذشته اما صدایی به گوشش رسید. به هر زحمتی بود چشمهایش را باز کرد، مردی سالخورده بالای سرش بود. دوباره که چشم باز کرد روی تخت بیمارستان بود، برای همیشه توان راه رفتنش را از دست داده بود. دوستان و آشنایانی که به ملاقاتش آمده بودند رخت عزای همسرش را به تن داشتند.
۹۷هزار و ۱۴۴ فقره تصادف، تنها در ۲۰ روز
از ۱۶ فروردین زندگی به روال قبل خود برگشته و تعطیلات نوروز تمام شده، اما قسمت تلخ ماجرا آمار تصادفات در بازه ۲۰-۲۱ روزه تعطیلات است؛ ۸۳۸کشته! متاسفانه به گفته سردار سیدتیمور حسینی، رئیس پلیس راهور فراجا در بازه ۲۵ اسفند ۱۴۰۳ تا ۱۴فروردین ۱۴۰۴ مجموعا ۹۷هزار و ۱۴۴ فقره تصادف در سطح جاده‌های کشور به ثبت رسیده است. سردار حسینی می‌گوید: «۱۵هزار و ۱۷۶ فقره تصادف جرحی منجر به مجروح شدن ۱۹هزار و ۱۶۶ نفر شده و ۸۱ هزار و ۵۷۱ فقره تصادف خسارتی بودند که تنها منجر به خسارت مالی شده‌اند.» بنابر گفته‌های رئیس پلیس راهور فراجا به صورت میانگین روزانه چهل و نیم نفر را از دست داده‌ایم. او اظهار می‌کند:«در این تصادفات، ۲۰هزار و ۲۱۴نفر زخمی شدند، بنابراین به صورت میانگین روزانه هزار و ۱۱۵نفر در تصادفات مجروح شده‌اند.»
تلفات حوادث رانندگی؛ تقریبا دوبرابر کل شهدای ۸سال جنگ تحمیلی
آمارهای سالانه از بروز ۸۰۰هزار تصادف در ایران به‌طور میانگین خبر می‌دهند؛ تصادفاتی که در آنها روزانه ۴۰نفر جان‌شان را از دست می‌دهند. این یعنی مرگ یک نفر در هر ۳۶ دقیقه. آمارهای موجود روایتگر این مساله‌اند که از سال ۱۳۸۴ تا ۱۴۰۱ در مجموع ۳۵۱هزار و ۹۹۶ نفر بر اثر تصادفات و حوادث رانندگی جان خود را از دست داده‌اند. البته با احتساب حدود ۲۷هزار مرگ و میر در سال‌های ۸۲-۸۳ می‌توان گفت در دودهه گذشته یعنی از سال ۱۳۸۲ تا ۱۴۰۱ جمعا ۴۰۵هزار نفر در حوادث رانندگی کشور جان باخته‌اند؛ عددی که تقریبا دوبرابر کل شهدای ۸سال جنگ تحمیلی ۲۱۳ هزار و ۲۵۵ نفر است.
رتبه ۶۵جهانی، ایران در تلفات جاده‌ای!
طبق داده‌های پایگاه WORLDHEALTHRANKINGS ایران در میان ۱۸۳ کشور دنیا با ثبت ۲۲,۱۵ درصد مرگ و میر در هر ۱۰۰هزار نفر، رتبه ۶۵ را در نرخ تلفات جاده‌ای داراست. جمهوری دومنیکن با ۶۷.۲۳ درصد، بیشترین تلفات جاده‌ای را دارد و زیمباوه و مالاوی به ترتیب با ۶۳.۴۷ و ۵۷.۱۵ درصد، رتبه دوم و سوم تلفات جاده‌ای در دنیا را به نام خود ثبت کرده‌اند. کمترین میزان مرگ و میر جاده‌ای را سنگاپور با ۱.۶۹ درصد و سوئیس با ۱.۷۱ درصد در هر ۱۰۰ هزار نفر دارند. سهم آلمان، هلند، انگلیس، ژاپن و مالدیو هم زیر ۳درصد است. قطر، اوکراین، لهستان، کوبا، لیتوانی در کنار آذربایجان و ترکیه کشورهایی هستند که تلفات جاده‌ای‌شان کمتر از ۱۰درصد در هر ۱۰۰هزار نفر است.
در سال ۲۰۲۴ در اتحادیه اروپا ۲۰هزار نفر جان باختند
عربستان سعودی شرایط بهتری از ایران ندارد و با ثبت ۳۶,۱۳درصد مرگ و میر جاده‌ای در رتبه ۳۴ جدول ایستاده است. عراق نیز با ۳۴.۴۱درصد در هر ۱۰۰هزار نفر رتبه ۳۷ را از آن خود کرده است. وضعیت آمار تصادفات در اروپا هم خیلی موردقبول نیست به‌طوری که سال گذشته میلادی، ۲۰هزار نفر در تصادفات جاده‌ای کشورهای اتحادیه اروپا جان باختند. در حالی که این آمار روند ۱۰درصدی کاهش را در مقایسه با سال ۲۰۱۹ نشان می‌دهد. به گزارش پایگاه کمیسیون اتحادیه اروپا، لهستان از کاهش ۳۵درصدی تعداد تلفات بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ خبر داد در حالی که ایرلند افزایش ۳۱درصدی را گزارش کرد. با این حال، نرخ کلی تلفات جاده‌ای در لهستان بالاتر از میانگین اتحادیه اروپاست در حالی که ایرلند پایین‌ترین آمار را داراست.
PTSD یا اختلال اضطراب پس از سانحه
مریم اخلاقی‌پور، روانشناس معتقد است تصادفات در رده سوانح جای می‌گیرد و همچون دیگر حوادث، به‌هنگام وقوع، خاطرات ناخوشایند و زیان‌های متعددی به دنبال دارند. اخلاقی‌پور به «شهروند» می‌گوید:«یکی از سخت‌ترین آسیب‌هایی که در چنین شرایطی متوجه فرد و اطرافیانش است، PTSD یا اختلال اضطراب پس از سانحه نام دارد.» به گفته این روانشناس این اختلال یک مشکل روانشناختی است که برخی افراد پس از تجربه یا مشاهده یک رویداد آسیب‌زا به آن مبتلا می‌شوند. بنابرنظر او از برجسته‌ترین علامت‌ها و نشانه‌های درگیری افراد با این اختلال می‌توان به افزایش سطح اضطراب، مشکلات تنفسی در مواجهه با موقعیت دشوار، افزایش نگرانی و کاهش بهره‌وری فرد در وارسی موقعیت اشاره کرد. اخلاقی‌پور با اشاره به اینکه علائم اختلال اضطراب پس از سانحه در افراد گوناگون با یکدیگر متفاوت است، اظهار می‌کند:«برخی میل به فرار و اجتناب دارند. در چنین موقعیتی، ترجیح می‌دهند آنچه را که تجربه کرده‌اند همچنان انکار کنند و تمایلی به فکر کردن، به خاطر آوردن و حتی بازگو کردن آن را ندارند.»
یک اختلال و آسیب‌های پس از آن
بنابر گفته‌های اخلاقی‌پور در ابتلا به PTSD مجموعه‌ای از تغییرات فیزیکی و عاطفی در افراد بروز پیدا می‌کند. به شکلی که تمامی احساسات و عواطف فرد متحول می‌شود. این اختلال در صورت رشد، کاهش آستانه صبر، پریشانی عاطفی و پرخاشگری وسیع را به دنبال دارد. این روانشناس بیان می‌کند:«از آسیب‌های گسترده این اختلال، می‌توان به افزایش فشار خون، افزایش ضربان قلب، اختلال به خاطر سپردن و آلزایمر تدریجی و از دست دادن احساسات در بلندمدت به دلیل آسیب دیدن عواطف و بی‌تفاوتی اشاره کرد.»
حمایت روانی می‌تواند فرد را به زندگی عادی برگرداند
اخلاقی‌پور ادامه می‌دهد: «حمایت روانی از قربانیان تصادفات، اهمیت بسیاری در بازگشت افراد به زندگی عادی دارد. علاوه بر این نمی‌توان از نقش برجسته آموزش و فرهنگ‌سازی در جامعه به منظور کاهش تصادفات جاده‌ای چشم‌پوشی کرد.» این روانشناس بر این باور است در صورت تشخیص و درمان اختلالات و آسیب‌های قربانیان توسط مشاوران حاذق می‌توان تا حد زیادی از آسیب‌های مخرب و جبران‌ناپذیر این‌گونه سوانح کاست. چرا که در ادامه حمایت از خانواده قربانیان و از یاد نبردن نیازهای طبیعی و عاطفی آنها مسیر درمان را تا حد زیادی بهبود می‌بخشد.
پژو ۴۰۵ و پراید، ارابه‌های مرگ
بر اساس گزارش کمیسیون اصل ۹۰ مجلس در سال ۱۳۹۷، تنها دو خودروی پراید و پژو ۴۰۵ مسئول بیش از ۹هزار مرگ ناشی از تصادفات بودند. البته براساس آمار منتشر شده در نوروز ۱۴۰۳، حدود ۸۳درصد از ۱۰۸۹ کشته، جان خود را در خودروهای داخلی از دست دادند. این موضوع نشان از امنیت پایین خودروهای داخلی، همچنین کیفیت پایین و عملکرد ضعیف در مواقع بحرانی است. ۶۲درصد از این میزان نیز مربوط به خودروهای خانواده پژو و پراید هستند. متاسفانه عوامل متعددی در بالا بودن سهم این خودروها در تصادفات نقش دارند، از جمله تیراژ بالا و گستردگی استفاده، ایمنی پایین به دلیل طراحی قدیمی و ضعف ساختاری و دسترسی گسترده به این خودروها به دلیل قیمت اقتصادی. این عوامل باعث شدند خودروهای پراید و پژو ۴۰۵ همچنان در صدر آمار تصادفات مرگبار کشور قرار داشته باشند.
۴۴درصد تصادفات به دلیل عدم‌توجه به جلو رخ داده
بنابرنظر سردار سیدتیمور حسینی بررسی علل وقوع تصادفات فوتی نشان می‌دهد ۴۴درصد تصادفات به دلیل عدم‌توجه به جلو بوده، این مساله ریشه در خستگی و خواب آلودگی رانندگان دارد. ۱۵درصد به دلیل عدم‌توانایی در کنترل وسیله نقلیه بوده که این مسئله نیز ناشی از سرعت غیرمجاز است. ۱۴درصد تصادفات ناشی از تغییر مسیر ناگهانی رانندگان بوده که مربوط به سبقت غیرمجاز و انحراف و تجاوز به چپ در راه‌های دوطرفه است که تصادفات بسیار شدید و پرتلفات را منجر می‌شود. ۶درصد از تصادفات هم ناشی از تغییر مسیر ناگهانی و عدم‌رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی، عدم‌رعایت حق تقدم‌ها و گردش‌هاست. بنابر گفته رئیس پلیس راهور فراجا اوج تصادفات فوتی در بازه زمانی ساعت ۱۶ تا ۲۰ رخ داده که ۲۷درصد از کل تصادفات را شامل می‌شود.
مقایسه ای آماری بین ایران و همسایگانش
آخرین گزارش‌های منتشر شده خبر از این دارند که در سال ۱۴۰۲ حدود ۲۰هزار و ۴۵ نفر در ایران بر اثر تصادفات رانندگی جان خود را از دست دادند.آمارها نشان می‌دهند تصادفات رانندگی در ایران همچنان در مقایسه با کشورهای منطقه بسیار بالاست. بر اساس آخرین گزارش‌ها، در سال ۱۴۰۲ حدود ۲۰هزار و ۴۵ نفر در ایران بر اثر تصادفات رانندگی جان خود را از دست دادند. به عبارت دیگر، ایرانی‌ها به‌طور میانگین حدود ۹ برابر بیشتر از همسایگان خود در تصادفات رانندگی جان خود را از دست می‌دهند. به عنوان مثال طبق آمار رسمی ترکیه در سال ۲۰۲۴ تعداد ۲۷۱۳ نفر در این کشور بر اثر تصادفات رانندگی جان خود را از دست داده‌اند. به این ترتیب، تلفات رانندگی در ترکیه حدودا ۸ برابر کمتر از آمار تلفات رانندگی ایران است.
تصادفات ۷درصد از تولید ناخالص داخلی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند
براساس مطالعات مجلس شورای اسلامی، تصادفات به اشکال مختلف تا ۷درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند و این در حالی است که سهم حوزه سلامت از GDP، کمتر از ۱۴درصد است. به‌عبارت دیگر، ما نه تنها سرمایه‌های انسانی خود را در جاده‌ها از دست می‌دهیم، بلکه هزینه‌های هنگفتی نیز بر اقتصاد کشور تحمیل می‌شود.
هلال‌احمر همیشه آماده به خدمت
تقویم به سال ۱۳۹۵ رسیده بود که رئیس وقت سازمان جمعیت هلال‌احمر کشور از راه‌اندازی کمپین «بهرفت» در راستای کاهش تصادفات خبر داد. از آن تاریخ به بعد جمعیت هلال‌احمر همراه و همگام با پلیس در ایام نوروز به مردم خدمات ارائه می‌دهد. این در حالی است که امسال در نوروز ۱۴۰۴ در راستای کاهش تصادفات نوروزی ۳میلیون و ۲۹۶هزار و ۲۵۱نفر به پویش «بهرفت» پیوستند. اگرچه در سالی که گذشت هم ۸۲۱هزار نفر به این پویش پیوسته بودند.
سال ۱۴۰۲؛ بیشترین تعداد کشته‌های تصادفات نوروزی
طبق بررسی آمار تلفات تصادفات نوروزی طی ۵سال اخیر (از ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۳) بیشترین تعداد کشته‌های تصادفات نوروزی با یکهزار و ۲۱۷ قربانی در سال ۱۴۰۲ و کمترین آن با ۵۳۴ فوتی در سال ۱۳۹۹ (سال اعمال محدودیت‌های سفر به دلیل شیوع کرونا) به ثبت رسیده. هرچند طبق آمارها تلفات حوادث رانندگی در سال ۱۴۰۱ حدود ۱۹هزارو ۴۹۰نفر و در سال ۱۴۰۲ حدود ۲۰هزارو ۴۵نفر بوده است. یعنی هر روز بیش از ۵۵نفر و هر ماه هزار و ۶۰۰نفر. در نوروز سال ۱۴۰۳ هم بر اساس آمارهای موجود یکهزار و ۸۹نفر، شامل ۸۳۱ نفر مرد و ۲۵۸ نفر زن، در حوادث رانندگی جان خود را از دست دادند. این رقم به‌طور میانگین بیانگر مرگ تاسف‌بار روزانه ۵۴,۵نفر از هموطنان در تصادفات ایام نوروز سال ۱۴۰۳ است.
۵۰۵میلیون تردد و رشد ۷درصد مصرف بنزین
بنابر اعلام این مقام ارشد انتظامی از ۲۵اسفند ۱۴۰۳ تا ۱۳فروردین ۱۴۰۴ بیش از ۵۰۵میلیون تردد در جاده‌های کشور ثبت شده است. این آمار نشان‌دهنده افزایش ۳درصدی ترددها نسبت به مدت مشابه سال گذشته است. به گفته سردار سیدتیمور حسینی در این بازه زمانی میزان مصرف سوخت هم ۷درصد افزایش داشته که بیانگر حجم بالای سفرهای نوروزی و ترافیک پرحجم جاده‌های کشور بوده است.
منبع: روزنامه شهروند
