گیاهی شگفت‌انگیز برای کمک به درمان دیابت
اگر با دیابت دست‌وپنجه نرم می‌کنید یا به دنبال راهکارهای طبیعی برای مدیریت قند خون هستید، حتماً این مقاله را تا انتها بخوانید.
به گزارش اقتصاد ایران، به نقل از برترین هاترخون (Artemisia dracunculus) گیاهی دارویی از خانواده‌ی کاسنیان است که علاوه بر کاربرد در آشپزی، جایگاه ویژه‌ای در طب سنتی و تحقیقات علمی پیدا کرده. این گیاه حاوی ترکیباتی مثل فلاونوئیدها، استراگول و اوژنول است که اثرات مثبت زیادی بر سلامت بدن دارند.
خواص ترخون در کنترل دیابت و قند خون
خواص ترخون در کنترل دیابت و قند خون بسیار قابل توجه است و تحقیقات علمی نیز از آن پشتیبانی می‌کنند. در ادامه، مهم‌ترین فواید ترخون برای دیابتی‌ها را مرور می‌کنیم:
افزایش حساسیت به انسولین: ترخون می‌تواند با بهبود حساسیت سلول‌های بدن نسبت به انسولین، به کاهش مقاومت انسولینی کمک کند. این موضوع باعث می‌شود که قند خون راحت‌تر وارد سلول‌ها شده و از جریان خون خارج شود.
مهار آنزیم‌های گوارشی مرتبط با قند: برخی ترکیبات موجود در ترخون می‌توانند فعالیت آنزیم‌هایی مثل آلفا-آمیلاز و آلفا-گلوکوزیداز را مهار کنند. این آنزیم‌ها مسئول تجزیه کربوهیدرات‌ها به قند ساده هستند. مهار آن‌ها باعث می‌شود جذب قند از غذا کاهش یابد و افزایش ناگهانی قند خون پس از غذا اتفاق نیفتد.
خاصیت آنتی‌اکسیدانی: ترخون سرشار از فلاونوئیدها و سایر آنتی‌اکسیدان‌هاست که به کاهش استرس اکسیداتیو در بدن کمک می‌کنند. استرس اکسیداتیو یکی از عوامل پیشرفت دیابت نوع ۲ و آسیب به سلول‌های پانکراس است.
اثر احتمالی بر کنترل HbA1c: در برخی مطالعات حیوانی و مقدماتی انسانی، دیده شده که مصرف عصاره ترخون می‌تواند سطح HbA1c (میانگین قند خون ۳ ماهه) را کاهش دهد، که نشانه‌ای از کنترل بهتر دیابت است.
کاهش التهاب مزمن: ترخون دارای ترکیبات ضدالتهابی است. التهاب مزمن یکی از عوامل زمینه‌ساز دیابت و عوارض آن محسوب می‌شود.
تحقیقات چه می‌گویند؟
تحقیقات علمی متعددی تأثیر مثبت ترخون (Artemisia dracunculus) را بر کنترل قند خون و بهبود حساسیت به انسولین در بیماران دیابتی و افراد با تحمل گلوکز مختل نشان داده‌اند. در ادامه، به برخی از این مطالعات اشاره می‌کنیم:
مطالعات بالینی انسانی
مطالعه‌ای در مکزیک: در یک کارآزمایی بالینی تصادفی دوسوکور، ۲۴ فرد با تحمل گلوکز مختل به مدت ۹۰ روز، روزانه ۱۰۰۰ میلی‌گرم عصاره ترخون دریافت کردند. نتایج نشان داد کاهش قابل توجهی در فشار خون سیستولیک، HbA1c، ترشح انسولین و افزایش سطح HDL-C در گروه مصرف‌کننده ترخون نسبت به گروه دارونما مشاهده شد.
مطالعه‌ای در ایران: در یک کارآزمایی بالینی دوسوکور، ۶۰ بیمار مبتلا به دیابت نوع ۲ به مدت ۸ هفته روزانه ۱۵۰۰ میلی‌گرم پودر ترخون مصرف کردند. نتایج نشان داد که در گروه مصرف‌کننده ترخون، قند خون ناشتا، HbA1c، مقاومت به انسولین، پروفایل لیپیدی و وضعیت آنتی‌اکسیدانی بهبود یافت.
مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی
افزایش حساسیت به انسولین: عصاره ترخون (PMI 5011) در محیط‌های آزمایشگاهی باعث بهبود سیگنال‌دهی انسولین در سلول‌های عضلانی انسان شده است. این عصاره با کاهش مسیرهای التهابی مانند NF-κB و Erk1/2، حساسیت به انسولین را افزایش می‌دهد.
کاهش گلوکونئوژنز کبدی: در مطالعات حیوانی، عصاره ترخون باعث کاهش بیان آنزیم PEPCK در کبد شده است که منجر به کاهش تولید گلوکز در کبد می‌شود.
ترکیبات فعال ترخون
ترخون حاوی ترکیبات فعالی مانند فلاونوئیدها و پلی‌فنول‌ها است که دارای خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی هستند. این ترکیبات می‌توانند با کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب، به بهبود عملکرد انسولین کمک کنند.
مطالعات بالینی و آزمایشگاهی نشان می‌دهند که ترخون می‌تواند به عنوان مکملی طبیعی در مدیریت دیابت نوع ۲ مؤثر باشد. با این حال، قبل از شروع مصرف منظم ترخون، مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه توصیه می‌شود.
چطور از ترخون استفاده کنیم؟
برای استفاده از ترخون در درمان دیابت و کنترل قند خون، روش‌های مختلفی وجود دارد که می‌توان آن‌ها را در رژیم غذایی یا به‌صورت مکمل گیاهی گنجاند. در ادامه، رایج‌ترین و مؤثرترین شیوه‌های مصرف ترخون برای بیماران دیابتی را معرفی می‌کنیم:
۱. دمنوش ترخون (روش سنتی و ساده)
مواد لازم:
۱ قاشق غذاخوری برگ خشک‌شده ترخون
۱ لیوان آب جوش
طرز تهیه: برگ‌های ترخون را داخل یک لیوان آب جوش بریزید و درپوش بگذارید. اجازه دهید به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه دم بکشد. سپس صاف کرده و میل کنید.
نکته: بهتر است دمنوش را یک یا دو بار در روز، ترجیحاً قبل از غذا مصرف کنید.
۲. استفاده از ترخون تازه در غذاها
چطور؟
اضافه کردن برگ‌های ترخون تازه به سالادها
استفاده به‌عنوان طعم‌دهنده در سوپ، خورشت، تخم‌مرغ، و غذاهای گوشتی
تهیه چاشنی خانگی با ترخون، سرکه و روغن زیتون
فایده: هم تغذیه سالم‌تری خواهید داشت و هم از خواص ترخون بدون تغییر ناگهانی در برنامه روزانه بهره‌مند می‌شوید.
۳. مکمل یا عصاره ترخون
موجود به‌صورت:
کپسول ترخون
عصاره مایع (تحت عنوان “PMI 5011” در برخی مطالعات)
دوز مصرفی پیشنهادی (با مشورت پزشک): ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی‌گرم عصاره خشک ترخون، روزانه یک یا دو نوبت
احتیاط: مصرف مکمل حتماً باید تحت نظر پزشک یا متخصص تغذیه انجام شود، به‌ویژه در افرادی که داروی دیابت مصرف می‌کنند تا تداخل دارویی و افت شدید قند خون رخ ندهد.
هشدارهای مهم
زیاده‌روی نکنید؛ مصرف بیش از حد ترخون ممکن است برای کبد مضر باشد.
خانم‌های باردار و شیرده و افراد با بیماری‌های زمینه‌ای، حتماً قبل از مصرف با پزشک مشورت کنند.
قبل از شروع مصرف منظم، بهتر است تست آلرژی گیاهی یا مشاوره پزشکی داشته باشید.
ترخون یکی از گیاهان دارویی ارزشمند است که می‌تواند به کنترل طبیعی قند خون کمک کند. البته، این گیاه نباید جایگزین دارو یا درمان‌های پزشکی شود، بلکه بهتر است به عنوان مکملی در کنار رژیم غذایی سالم، ورزش و دارو استفاده گردد.
