تجربه روسیه در حذف صفرها/ آیا ایران می‌تواند از آن درس بگیرد؟

به گزارش اقتصاد ایران، در این شرایط، روسیه در سال ۱۹۹۸ تصمیم گرفت سه صفر از روبل خود حذف کند. به این ترتیب، واحد پولی جدید با نرخ ۱۰۰۰ روبل قدیم برابر با ۱ روبل جدید معرفی شد. هدف از این اقدام، افزایش اعتماد عمومی به روبل و کاهش اثرات تورم شدید بود. علاوه بر حذف صفرها، روسیه سیاست‌های مکملی مانند مدیریت نرخ ارز، افزایش ذخایر ارزی و اصلاح سیاست‌های پولی را نیز به اجرا گذاشت.

چرا روسیه مجبور به تغییر شد؟

عوامل کلیدی زیر باعث شدند که روسیه اصلاحات پولی را در پیش گیرد:

1. بحران بدهی دولت: پس از فروپاشی شوروی، روسیه با مشکلات اقتصادی عظیمی روبرو شد. یکی از مهم‌ترین بحران‌ها، انباشت بدهی‌های داخلی و خارجی بود که در سال ۱۹۹۸ به اوج خود رسید. دولت نتوانست بدهی‌های خود را پرداخت کند و در اوت ۱۹۹۸ ناتوانی خود را اعلام کرد.
2. کاهش قیمت نفت: وابستگی شدید به درآمدهای نفتی باعث شد کاهش قیمت جهانی نفت تأثیرات عمیقی بر اقتصاد روسیه بگذارد و روبل سقوط کند.
3. فرار سرمایه و بحران بانکی: بی‌اعتمادی به وضعیت اقتصادی موجب خروج گسترده سرمایه و ورشکستگی بانک‌ها شد که فشارهای بیشتری بر اقتصاد روسیه وارد کرد.
4. تورم و کاهش قدرت خرید: تورم سرسام‌آور در دهه ۱۹۹۰ باعث کاهش شدید قدرت خرید مردم شد و نارضایتی اجتماعی را افزایش داد. این وضعیت دولت را مجبور به اتخاذ اصلاحات پولی کرد.

نتایج اصلاحات پولی در روسیه:

حذف صفرها به‌طور موقت باعث شد روبل ارزش خود را حفظ کند و فرآیندهای حسابداری و قیمت‌گذاری ساده‌تر شود. این اقدام همچنین بهبود مختصری در اعتماد عمومی به پول ملی به همراه داشت. با این حال، کسانی که پس‌اندازهای خود را به روبل نگه داشته بودند، ضرر دیدند. اصلاحات پولی به‌تنهایی نتواست مشکلات اساسی اقتصاد روسیه را حل کند و خروج سرمایه از کشور ادامه داشت.

آیا این تجربه برای ایران قابل اجرا است؟

تجربه روسیه نشان می‌دهد که اصلاحات پولی، حتی اگر در کوتاه‌مدت مفید باشد، بدون اصلاحات ساختاری و بنیادی نمی‌تواند مشکلات اقتصادی را به‌طور پایدار حل کند. ایران نیز با مشکلات مشابهی مانند تورم مزمن، وابستگی به نفت، بی‌اعتمادی به پول ملی و خروج سرمایه مواجه است. بنابراین، اجرای اصلاحات پولی بدون اصلاحات اساسی در سیاست‌های پولی و مالی، به تنهایی راه‌حل مؤثری نخواهد بود.

چه اصلاحات ساختاری ایران باید در نظر بگیرد؟

برای بهره‌برداری از تجربه روسیه و ایجاد تغییرات پایدار، ایران باید اصلاحات اساسی در سیاست‌های اقتصادی خود انجام دهد. این اصلاحات شامل کنترل تورم و نقدینگی، تقویت تولید داخلی، اصلاح نظام بانکی و ایجاد ثبات در سیاست‌های اقتصادی است.