پاییز ۱۴۰۲ رکورددار کمترین سهم کشاورزی از اشتغال

به گزارش اقتصاد ایران،  مرکز آمار ایران بروزترین آمار نیروی کار در کشور را اعلام کرد. بر این اساس سهم اشتغال در بخش‌های مختلف اقتصادی در پاییز ۱۴۰۲ اعلام شده است.

طبق این آمار، بیشترین سهم اشتغال در بخش خدمات و کمترین سهم مربوط به بخش کشاورزی بوده است. تغییرات سهم اشتغال در سه بخش اصلی اقتصاد یعنی «کشاورزی»، «صنعت» و «خدمات» نشان می‌دهد سهم اشتغال افراد در بخش کشاورزی و صنعت در پاییز امسال نسبت به پاییز سال گذشته کاهش یافته اما این سهم در بخش خدمات با افزایش مواجه شده است.

روند سهم اشتغال در بخش‌های مختلف اقتصادی در پاییز سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۴۰۲ نیز گویای آن است که سهم اشتغال در بخش کشاورزی در پایین‌ترین سطح در ۱۹ سال اخیر و سهم اشتغال در بخش خدمات در بالاترین سطح در ۱۹ سال گذشته قرار گرفته است.

بر اساس این گزارش می‌توان گفت آمار اشتغال در پاییز ۱۴۰۲ حکایت از تمایل مردم به رها کردن فعالیت در بخش کشاورزی و اشتغال در بخش خدمات را دارد.

آشنایی با مفاهیم بازار کار ایران

همانطور که گفته شد تازه‌ترین گزارش از وضعیت نیروی کار در پاییز ۱۴۰۲ منتشر شد که برای تحلیل این گزارش ، نیاز به درک مفاهیم اصلی در بازار کار ایران وجود دارد.

در ابتدای امر باید به این نکته توجه کرد که مرکز آمار ایران تنها مرجع رسمی برای انتشار آمارهای مربوط به بازار کار در کشور بوده و تمامی تعاریف موجود در گزارشات بازار کار ایران در این نهاد تعریف می‌شود. طبق تعاریف این مرکز افرادی که بالای ۱۵ سال بوده و مشغول به کار باشند شاغل محسوب می‌شوند. این شاغلین در یکی از سه بخش اصلی اقتصاد یعنی «کشاورزی»،‌ «صنعت» و «خدمات» فعالیت می‌کنند.

یکی از آمارهایی که این مرکز به صورت فصلی در گزارشات خود منتشر می‌کند سهم اشتغال در این سه بخش اصلی اقتصاد است. آمار سهم اشتغال در هر یک از این بخش‌ها نشان می‌دهد چند درصد از افراد شاغل در کشور، در این بخش مشغول به فعالیت هستند. برای مثال سهم اشتغال در بخش کشاورزی نشان می‌دهد چند درصد از شاغلان کشور در بخش کشاورزی مشغول به کار هستند.

افول ۱۹ ساله بخش کشاورزی در پاییز ۱۴۰۲

تازه‌ترین داده‌های مرکز آمار از وضعیت اشتغال در پاییز ۱۴۰۲ نشان می‌دهد بیشترین شاغلان کشور در بخش خدمات مشغول بوده و کمترین شاغلان در بخش کشاورزی در حال فعالیت هستند. به همین جهت بیشترین و کمترین سهم اشتغال در بخش‌های اقتصادی به ترتیب مربوط به بخش «خدمات» و بخش «کشاورزی» است.

علاوه بر این سهم اشتغال در بخش‌های مختلف در پاییز امسال نسبت به پاییز سال گذشته تغییراتی را شاهد بوده است. برای مثال سهم شاغلان در بخش کشاورزی در پاییز سال گذشته معادل ۱۴.۳ درصد بوده که این رقم در پاییز سال جاری به ۱۳.۶ درصد رسیده است. به بیان ساده‌تر یعنی در پاییز امسال به ازای هر ۱۰۰۰ نفری که در کشور شاغل بوده‌اند ۱۳۶ نفر در بخش کشاورزی فعالیت می‌کردند.

همچنین بررسی روند سهم اشتغال در بخش کشاورزی در پاییز سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۴۰۲ نشان می‌دهد سهم اشتغال در پاییز سال جاری پایین ترین سطح در ۱۹ سال گذشته بوده است.

با توجه به آمارهای بارش در کشور و خشکسالی، کاهش سهم اشتغال در بخش کشاورزی قابل انتظار بوده است. همچنین این انتظار می‌رفت شاغلان موجود در بخش کشاورزی به بخش‌های صنعت و خدمات کوچ کرده و فعالیت در بخش کشاورزی را رها کنند. تمام این اتفاقات باعث شده اهمیت بخش کشاورزی در کشور به مرور کاسته شود و سهم اندک این بخش بیش از پیش آب برود.

رونق اندک بخش صنعت در بازار کار

دومین بخش مهم برای شاغلان موجود در کشور بخش «صنعت» است. این بخش بیش از یک سوم کل شاغلان را در خود جای داده است. آمارهای اشتغال در پاییز ۱۴۰۲ از یک کاهش در سهم اشتغال در بخش صنعت نسبت به پاییز سال گذشته خبر می‌دهد. طبق این آمار سهم اشتغال در بخش صنعت از ۳۴.۶ درصد در پاییز سال گذشته به ۳۴.۲ درصد در پاییز امسال رسیده است.

این درحالی است که تعداد شاغلان بخش صنعت در پاییز امسال نسبت پاییز سال گذشته افزایش یافته است. دلیل این اتفاق در نسبت «تعداد شاغلان وارد شده به بخش صنعت» نسبت به «کل شاغلان وارد شده به بازار کار» است. به بیان دیگر تعداد شاغلان افزوده شده به بخش صنعت در مقایسه با کل شاغلان وارد شده به بازار کار بسیار کمتر بوده است، به همین دلیل باعث شده سهم اشتغال در این بخش نسبت به پاییز سال گذشته کاهش یابد.

همچنین بررسی روند پاییزی سهم اشتغال در این بخش نشان می‌دهد سهم اشتغال در بخش صنعت در پاییز امسال پایین‌ترین سطح از پاییز سال‌ ۱۳۹۹ تا کنون بوده است.

اشتیاق فعالان بازار کار در پیوستن به بخش خدمات

سومین و بزرگترین بخش اقتصادی کشور از نظر تعداد شاغلان، بخش خدمات است. بخش خدمات بیش از نیمی از شاغلان کشور را درخود جای داده است و با گذشت زمان به تعداد شاغلان این بخش و سهمی که از کل اشتغال کشور دارد افزوده می‌شود. به عبارتی در این مدت مردم تمایل بیشتری به پیوستن به بخش خدمات در کشور نشان داده‌اند.

داده‌های مرکز آمار ایران از اشتغال در این بخش نشان می‌دهد سهم اشتغال در بخش خدمات و تعداد شاغلان  این بخش در پاییز امسال نسبت به پاییز سال گذشته افزایش یافته است. بر این اساس سهم اشتغال در بخش خدمات از ۵۱.۱ درصد در پاییز سال گذشته به ۵۲.۱ درصد در پاییز امسال رسیده است. این آمار به خوبی اشتیاق فعالان بازار کار به پیوستن به بخش خدمات را نشان می‌دهد.

همچنین اگر روند سهم اشتغال در این بخش را در پاییز سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۴۰۲ بررسی کنیم نشان می‌دهد سهم اشتغال در بخش خدمات در بالاترین سطح پاییزی خود در ۱۹ ساله اخیر قرار گرفته است. در نتیجه این روند نیز اشتیاق فعالان به اشتغال در این بخش را در طی این مدت آشکار می‌کند.

به طور کلی تحلیل بازار کار در پاییز امسال نسبت به پاییز سال گذشته از تمایل پایین اشتغال افراد در بخش کشاورزی و تمایل بالای آن‌ها به پیوستن به بخش خدمات خبر داده است. طبق آمارها به مرور زمان بخش خدمات در حال فربه‌تر شدن و بخش کشاورزی به سمت سو تغذیه حرکت کرده است.