رئیسی به دنبال حذف دلار از بازار داروی ایران
رئیسی در روزهای اخیر از تشکیل دبیرخانه ویژه‌ای برای بریدن ناف دلار از مبادلات ارزی خبر داد. عباس کبریایی‌زاده، عضو هیأت مدیره سندیکای صنایع دارویی درباره حذف دلار از اقتصاد سلامت و بازار دارو می‌گوید: «امکان ندارد که دلار را بتوان از مبادلات حذف کرد. بنگاه‌هایی هستند که فقط با دلار کار می‌کنند. وابستگی به مبادلات دلاری را می‌توان کاهش داد، اما حذفی آن شدنی نیست.»
به گزارش اقتصاد ایران به نقل از تجارت نیوز، دولت برای اقتصاد بیمار ایران نسخه جدید پیچانده است؛ نسخه دلارزدایی. برنامه‌ای که می‌تواند در تامین کالاهای ضروری و حیاتی کشور دردسرساز شود؛ از جمله دارو. درست زمانی که بازار داروی ایران آنقدر نابسامان شده که گاهی برای پیدا کردن داروهای ساده مانند آنتی‌بیوتیک و سرم هم باید هفت خوان رستم را طی کرد.
ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم در روزهای اخیر از تشکیل دبیرخانه‌ای خبر داد که قرار است روابط ارزی کشور را با دنیا تغییر دهد. دبیرخانه‌ای که به گفته او قرار است بند ناف دلار را از مبادلات ارزی ببرد و ریال را جایگزین کند. اما آیا این برنامه برای بازار دارو و اقتصاد سلامت ایران ممکن است؟
برای پاسخ به این سوال ابتدا باید ساز و کار تامین دارو در ایران بررسی شود. با اجرای طرح دارویار، فرآیند تولید و پخش داروهای داخلی در کشور تغییر کرد.
بر اساس طرح دارویار، شرکت‌ها دیگر برای واردات مواد اولیه مورد نیاز خود با ارز دولتی کار نمی‌کنند. حالا پول به بیمه‌ها داده می‌شود، پس از آن بیمه به داروخانه تحویل می‌دهد. داروخانه نیز باید به شرکت پخش، پول پرداخت کند و در نهایت این زنجیره به کارخانه می‌رسد.
پیش از این ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات مواد اولیه مورد نیاز به صورت مستقیم به کارخانه داده می‌شد. فارغ از نوع پرداخت پول به کارخانه، واردات مواد اولیه همچنان برای تولید داروی داخلی انجام می‌شود. واردات این مواد اولیه هم با مبادلات ارزی انجام می‌شود.
سوی دیگر این بازار، داروهای خاص و تجهیزات پزشکی است که سهمیه ارز ترجیحی دارند. امسال نیز آنطور که بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت گفت یک و نیم میلیارد دلار ارز ترجیحی به این دو مورد تصویب شده است.
داروهای خاص و تجهیزات پزشکی نیز با مبادلات ارزی به کشور وارد می‌شوند. در مجموع، هر دو سوی ماجرا نیاز به مبادلات ارزی دارند. حالا سوال اینجاست دولت می‌تواند بند ناف دلار را از بازار داروی ایران حذف کند؟
بریدن بند ناف دلار از اقتصاد سلامت شدنی‌ست؟
عباس کبریایی‌زاده، عضو هیأت مدیره سندیکای صنایع دارویی در این مورد به تجارت‌نیوز می‌گوید: «امکان ندارد که دلار را بتوان از مبادلات حذف کرد. همه کشورها با هم مبادله دارند. بنگاه‌هایی هستند که فقط با دلار کار می‌کنند. یا بنگاه‌هایی که فقط با یوآن تجارت می‌کنند.»
او ادامه می‌دهد: «می‌توان مبادلات دلاری را کاهش داد اما نمی‌توان آن را حذف کرد. امکان ندارد در کشوری بزرگ با این سطح از مبادلات، دلار را حذف کند.»
کبریایی‌زاده می‌گوید: «احتمالا منظور رئیس جمهوری، کاهش وابستگی به مبادلات دلاری بوده است. کاهش وابستگی هم فکر درستی‌ست.»
بیشترین مبادلات اقتصاد سلامت با کدام کشورهاست؟
عضو هیأت مدیره سندیکای صنایع دارویی می‌گوید: «اقتصاد سلامت ما بیشتر با اروپا، چین و هند سر و کار دارد، بنابراین می‌توان با یورو، یوآن و روپیه هم کار کرد. اما بخش دیگری ناچاریم که با دلار مبادلات را انجام دهیم.»
کبریایی‌زاده ادامه می‌دهد: «برای مثال ممکن است یک شرکت دارویی در سنگاپور اعلام کند که فقط با دلار کار می‌کند. در این صورت نمی‌توان الزامی برای آن شرکت ایجاد کرد که با ارز مورد نظر ما کار کند.»
بازار داروی ایران کلافی در هم تنیده است که حتی اجرای یک طرح داخلی هم در ساز و کار تامین و پخش دارو، مشکل‌ساز شده است. دولت حتی در اجرای طرح دارویار و در داخل کشور هم موفق نبوده است.
پیش از این علی فاطمی، نایب رئیس انجمن داروسازان ایران درباره طرح دارویار به تجارت‌نیوز گفت «بخشی از زمان تامین دارو در چرخه طرح دارویار هدر می‌رود. ضمن آنکه بیمه‌ها پول را با تاخیر پرداخت می‌کنند.»
او ادامه داد: «همین حالا بیمه‌ها در پراخت پول به داروخانه‌ها سه ماه تاخیر دارند. اگر وضعیت همین‌گونه پیش برود، شاید داروخانه‌ها دیگر نتوانند هزینه شرکت‌های پخش را پرداخت کنند و باز با کمبود دارو مواجه شویم.»
به عبارتی برنامه دولت برای یک طرح داخلی هم به بن‌بست خورد. بدهی‌هایی که روی دست بیمه‌ها تلنبار شده و بیم آن می‌رود کمبود دارو در کشور را بیشتر کند. در چنین شرایطی دولت از حذف دلار از مبادلات ارزی و تشکیل دبیرخانه ویژه برای آن رونمایی کرده است.
